Bulshooy adigay boqrday
Adaa bili igu shakalay
Baruudka adaygu xidhay
Haddaan ahay wiil bir kulul
Burjiga adigaa iska leh
Badheedhka adaa i faray.
Nolol darada iyo Duruufaha Qalafsan ee ay ku sugan yihiin Dadkayga Somaliland maaha wax Samada uga soo Degay mana ah wax ay Qof Qof u galeen oo ay wada leyihii Masuuliyadeeda balse waxa sobobay Dawlad xumada iyo Naxariis darada Ganacsatadooda Doolarka la Garaadka ah,waayadan waxa taagnaa Taws iyo Diif Xaga Nolosha ah kaas oo uu ugu biiray Sixir-barar lagu daray Boob. Walina aan Shacabku si dhaba uga Dareen celin maxaa yeelay waxay la qabsadeen Dactarada iyo Duliga waxayna Qabatimeen Nolol Xumada ogaalkayna waxay u qabaan wax ay Dunidu la wadaagto waxa xusid mudan waxa toosiyaa inuu yahay wax wayn oo laga dhaqaaqi waayo Toosidaasina ma dhaafto ilaa inay noqoto mid ku Qabawda Ficilada laab qaboojinta ah ee kasoo Burqada Qasrigii ka masuulka ahaa Danta Umadan kuwaas oo ah Gudi baan u saaray Deedna ay ku ilaabaan Tabashadii ay Qabeen hab dhaqanka noocan ahna waxa Cabiray Abwaan Hadraawi Gabaygiisa Gudgude.
Weligeed fal baa loo guntaa, lagu guhaamaaye
Mar uun bay gadooddaa siday, gees lo’aad tahaye
Galab xiisaheedaa wakhtigu, kaga gaboobaaye
Ninuun baa ku guuree iyada, geeddi waw weliye
Marka wiil ku guro Naarta iyo, godadka Yaahuuda
Ayay kii Jannada geyn lahaa, dayasho goobtaaye
Marka uu galaa buu iyaga, guba yidhaahdaaye.
Nasiib daro waxay iloobeen inay tani tahay wixii ay u igmadeen kuna doorteen oo waxabad moodaa kaliya inay u Gol lahaayeen Gaadhsiinta Gurigaa Midnimada iyo Sharafta Rabigeen ku Galaday Balse ay Gumeeyeen Madaxda inoo gashaa, sidoo kale waxay Dad kaygu iska indho saabeen inay Dawladooda waydiistaan Waxa dad yowga kale ka doonaan Dawladahooda iyagoon fogaan ayay arkayaan Dad raba wixii Dawladooda ay u Igmadeen. Miyaydaan ogayn waxa Itoobiya ka socdaa Maalmahan ee Sobobay Qulqulatooyinku inay tahay Dood ku saabsan korodh ku yimid Nolosha Maciishada, hada ogaadoo Dadka Banaan baxayaa Waa Oromo Dawlada ay ku Banaan baxayaana waa Dawladii Gacanta Adkayd maaha Dawlad ku timid habka teenu ku timid Oromaduna maaha Dad sideena oo kale Xoriyad u Dhacsaday inta la ogyahay balse waxa Kalifay ee Xanuunkaa oo dhan ku iloobeen kana Badheedheen waxa la iskugu yimid Noloshii Aas aasiga ahayd hadee Xasuus naadoo Itoobiya Xaga baahiyaha Aas aasiga ah waxay ku jirtaa kuwa ugu Fiican Africa Cajiib Hargaysa oo Caasimadeenii ahna Haraad ayaa ka jira Mararka qaar ayaad Lacag taada Biyo ku waayayso sidoo kale ma jirto Dawlad isku Sar-jarta Qiimaha Maciishada iyo Haynta Shacabka. Sidaa darteed ana waxan goostay inaan ka hadlo Aragtidayda Sixir-bararka oo waayadan hadal haynteedu taagnayd Siilaanyana Sidiisii inoo tumay Juguc jugucdii oo uu ina yiri waxan usaaray Guuuudi ilayn Gudi caadi ah laguma sheegi karee Somaliduna waata tidhaa ADHI JUGUC JUGUC KAMA WAYNAADO.
Sixir-barar: waxa lagu Qeexaa koror joogto ah oo ku yimaada Heerka Qiimaha Alaabta iyo Adeegyada kaasoo taabta Nolosha Shacabka wuxuna u daran yahay Danyarta.
Sobobaha Sixir-bararka
Sida ay qabaan Dhaqaala-yahanadu Majirto sobob la isku waafaqsan yahay Caalamiyan oo kicisa Sixir-bararka balse Laba Aragtiyood ayaa guud ahaan laga soo Reebaa kuwaas oo kala ah
1: Baahida oo ka badata Alaabta (Demand-Pull Inflation) Aragtida sidan ahna waxa lagu soo koobi karaa ( Lacag aad ubadan oo Cayrsanaysa Alaab tiro yar) Tusaale ahaan tani waxa xageena loo yaqaan Alaab daba qabsi ah baahina loo qabo isla markaana Dadkii uwada dagdagaan waayo waxay rabaan inay ka gaadhaan intaan laga dhamayn taasina waxay sobobtaa in Ganacsatadii haysay ay is yidhaahdaan ka faaidaysta deedna kor u qaadaan Qiimaheeda iyagoo ka Faaidaysanaaya Yaraanta iyoBaahida Dadka.
Waxayna u dhacdaa laba sobobood oo kala ah mar waxaba yaraaday soo bixidii Alaabta Cilad xaga farsamada ah ama xaga Ilaahay katimid waayo waxaba laga yaaba inay si fiican u bixi waayaan Midhihii loogu talo galay Sanadkan inay inay soo baxaan base Dawladaha Masuulka ah ee Dadkooda jeceli waxay sameeyaan Kayd lagu Qaboojiyo ama lagu Daboolo baahidaa timid. Talabaad ee keenta waa in ay tahay Alaab Dibada katimaada oo ay si badheedha Cida ka Ganacsataa usoo yarayso soona dajiso Alaab ka yar Dalabka ama baahida Dadka iyagoo raba inay Qiimo fiican siiyaan ilayn waa Macaash done. Tanina waxay dhacdaa marka ay dawladu ka baaqsato inay lasocoto Ganacsatada iyo Suuqa Caalamiga ah kulana Xisaabtami waydo si ay iskugu Sar-goyso Qiimaha,Baahida iyo Macaashka Ganacsatada si ay u ilaaliso Dadkeeda.
2: Qiima korodh ku yimaada Alaabta (Cost-Push Inflation) Aragtidanina waxa iyadna lagu soo koobi karaa( waxay kordhiyaan Qiimaha si ay u ilaaliyaan Xadiga Macaash ) Kor uqaadistaa waxa kale oo keena Alaabta(things) oo iskeed u qaaliyawda, Mishaharka(wages,) oo kordha,Cashuurta(taxes) oo Korodha ama Qiimaha Alaabta soo Degaysa(imports) oo Kordha, waana Mushkilada ugu wayn ee maanta Shacabkeena haysata maxaa yeelay Sixir-bararka Somaliland kajira waxa ka Masuula Dawlada iyo Ganacsatada si aan tan u iftiimino aan laba ukala qaadno Qaabka ay Labadani Masuulka uga yihiin:
Qalinkii Maxamed Abiib yusuf Qaybtii 1aad
Lasoco qaybo kale.